Komornik większości z nas nie kojarzy się zbyt dobrze. Szczególnie ci z nas, którzy nie spłacają swoich zobowiązań, boją się, że za chwilę zapuka do ich drzwi. Prawda jest jednak taka, że komornik to zawód jak każdy inny i musi wykonywać swoje obowiązki. Choć zdarza się, że nie zawsze robią to zgodnie z prawem. Dlatego warto dowiedzieć się, czym jest zajęcie komornicze, na czym polega oraz czego się spodziewać, jeśli komornik pojawi się w naszym domu.

Dlaczego komornik zajmuje się ściąganiem należności?

Każdy kredytobiorca powinien zdawać sobie sprawę, że jeśli nie będzie spłacał swoich zobowiązań, to prawdopodobnie będzie musiał zmierzyć się z komornikiem. Niezależnie od tego, czy nie zwraca należności umyślnie, czy nie pozwala mu na to sytuacja życiowa.

Bank, czy inna instytucja finansowa zarabia na odsetkach od udzielonego kredytu. Jeżeli klient spóźnia się ze spłatą raty, to w pierwszej kolejności dostaje przypomnienie. Może być ono wysłane drogą elektroniczną lub tradycyjną. Istotne jest to, że kredytodawca nie czeka bezczynnie i wykonuje jakieś działanie. W przypadku braku odzewu ze strony dłużnika ponawia przypomnienie. Jeśli nadal nic się nie dzieje, to konieczne jest złożenie wniosku w sądzie z tytułu odzyskania niezwróconych należności.

Po przeanalizowaniu dowodów, sąd przeprowadza postępowanie egzekucyjne i nakłada na dłużnika zobowiązanie spłaty długu. Jeżeli nie będzie tego robił, to właśnie wtedy wkracza komornik.

Tym sposobem dostaje on tzw. tytuł wykonawczy, który pozwala mu na ściąganie wierzytelności od dłużnika.

Ile komornik może zająć z pensji?

Przede wszystkim dla komornika najlepszą opcją jest jak najszybsze odzyskanie zadłużenia i zamknięcie sprawy. Dlatego najprostszym dla niego rozwiązaniem byłoby zajęcia konta lub kont bankowych należących do dłużnika. Na szczęście dla kredytobiorcy nie ma możliwości zająć całej pensji, przecież musi mieć środki do życia.

Po uzyskaniu tytułu wykonawczego komornik w pierwszym kroku musi ustalić ilość kont dłużnika i w jakim banku zostały założone. Taką informację może uzyskać od samego wierzyciela, który założył sprawę w sądzie. Jeśli jej nie posiada, bądź z jakiegoś powodu nie chce owej informacji udzielić, to komornik może poprosić o udostępnienie danych w OGNIVO (aplikacja umożliwiająca porozumienie między bankami a innymi podmiotami, którzy mają uprawnienia do uzyskania informacji objętych tajemnicą bankową).

Może także zgłosić się do Centralnej Informacji o Rozrachunkach Bankowych. W ten sposób dotrze nie tylko do tego, w jakich bankach dłużnik ma konta, ale też sprawdzi, czy posiada rachunki w kasach oszczędnościowo – kredytowych.

Choćby dłużnik miał kilka kont, to każde z nich może zająć komornik. Windykacji podlegają nie tylko dostępne środki, ale także przyszłe wpływy, np. z wynagrodzenia. Zajęcia konta kończy się, dopiero kiedy zostanie spłacony cały dług.

Czy komornik może zając całą pensję?

Wiele osób, wobec których toczyło się postępowanie egzekucyjne, zastanawia się, czy komornik może zająć całą pensję, a jeśli nie to ile dla nich zostanie na życie.

Zgodnie z polskim prawem komornik nie może zabrać całego wynagrodzenia. Musi pozostawić dłużnikowi tzw. wolną kwotę, którą ten będzie mógł dobrowolnie dysponować. To ile komornik może zająć z pensji, zależne jest od tego, jaka płaca minimalna obowiązuje w danym roku kalendarzowym. 

Choć większość banków daje możliwość sprawdzenia, ile wynosi kwota wolna, to warto pamiętać, że jest to 75% minimalnego wynagrodzenia.

Jaka jest wysokość zajęcia komorniczego z pensji w 2021 roku?

Jako że w prawie każdym roku płaca minimalna się zmienia, to również kwota wolna od zajęcia komorniczego ulega zmianie. Dla dłużnika dobrze będzie, jeśli obie te wartości będą rosły, bo dzięki temu będzie miał do dyspozycji więcej środków finansowych.

W 2021 roku minimalne wynagrodzenie wynosi 2800 zł. Komornik może zająć tylko 25%. Nie trudno więc wyliczyć, że kwota wolna od zajęcia komorniczego w 2021 wynosi 2100 zł.

Czy wszystkim pracownikom przysługuje kwota wolna od zajęcia komorniczego w 2021 roku?

Według przepisów nie każdy może liczyć na to, że będzie mu przysługiwać kwota wolna. Mogą z niej skorzystać wyłącznie osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę. Jeżeli pracownik podpisał z pracodawcą umowę zlecenie lub o dzieło, to zajęcie komornicze pensji będzie wynosiło 100%.

Jedynym odstępstwem od tej reguły są osoby, dla których taka umowa o pracę, to jedyne źródło dochodu i wpływy pojawiają się regularnie. Oznacza to, że pracownik musi otrzymywać od pracodawcy stałe zlecenia i mieć z nich systematyczne wpływy.

W przypadku osób zarabiających powyżej wynagrodzenia minimalnego. Komornik może zająć maksymalnie 60% pensji, gdy dług powstał w wyniku niepłacenia alimentów lub 50% z tytułu innych zadłużeń.

Czy komornik ma możliwość zająć konto wspólne?

Często wspólne prowadzenie gospodarstwa domowego, oznacza także wspólne konto bankowe. Wpływa więc na nie wynagrodzenie za pracę obu małżonków (chyba, że jest to tylko konto przeznaczone na odkładanie pieniędzy). W tym wypadku warto sobie zadać pytanie, czy zajęcie komornicze będzie też dotyczyło pensji tego małżonka, który nie był odpowiedzialny za powstanie zadłużenia.

Owszem, komornik ma taką możliwość. Nie będzie miało znaczenia nawet to, że pieniądze wpływające na konto pochodzą od innego pracodawcy lub źródła. 

Wyjątek stanowią małżeństwa z rozdzielnością majątkową. W tej sytuacji komornik może zająć tylko te środki, które należą do dłużnika.

Ile środków komornik może zablokować z emerytury?

Komornik na spłatę zadłużenia może pobierać środki z emerytury zadłużonego. W tym przypadku również egzekucji nie podlega całość świadczenia. Emeryt musi posiadać środki na własne utrzymanie.

To ile komornik może zająć z emerytury, zależne jest od jej wysokości. Nie może on wykonać egzekucji przekraczającej 25% świadczenia. W 2021 roku minimalna emerytura wynosi 1250,88 zł. Oznacza to więc, że na koncie emeryta musi pozostać 916,07 zł.

Brak środków na koncie – co dalej?

Sytuacja życiowa może być różna. Jeśli dłużnik nie ma środków na koncie albo jest ich na tyle mało, że komornik nie może nic pobrać, to musi podjąć inne kroki.

Jednym z nich jest przeprowadzenie rozeznania dotyczącego tego, czy dłużnik ma inny majątek lub dochody. Komornik może dowiedzieć się tego od wierzyciela, CEPiK-u lub ewidencji nieruchomości. Musi oczywiście posiadać podstawę do takiego działania, czyli wcześniej wspomniany tytuł wykonawczy. Tylko na jego podstawie zostaną mu udzielone jakiekolwiek informacje.

Jeżeli dłużnik posiada mieszkanie, samochód, czy nawet działkę, to mogą podlegać one zajęciu komorniczemu. Również inne rzeczy materialne wchodzące w skład majątku dłużnika mogą być przedmiotem egzekucji.

Komornik ma prawo pojawić się w mieszkaniu dłużnika (nierzadko w towarzystwie policji) i zająć te rzeczy, które będzie można spieniężyć i oddać należności wierzycielom.

W sytuacji, gdy dłużnik nie ma żadnych dóbr materialnych, dochodzi do umorzenia egzekucji i wyjawienia majątku dłużnika. Nie jest to jednoznaczne z umorzeniem długów.