Bez względu na to, czy prowadzisz własną działalność gospodarczą, czy jesteś konsumentem, z pewnością spotkałeś się z określeniem Krajowy Rejestr Dłużników. Jeśli odmówiono ci udzielenia pożyczki bądź kredytu, prawdopodobnie twoje dane widnieją na liście KRD. To właśnie na podstawie wpisów w KRD, instytucje finansowe określają rzetelność swojego usługobiorcy. Interesuje Cię, czym dokładnie jest Krajowy Rejestr Dłużników i jakie dane gromadzi? Chcesz wiedzieć, jak sprawdzić kogoś w rejestrze? Koniecznie przeczytaj poniższy artykuł.

Czym jest Krajowy Rejestr Długów?

Krajowy Rejestr Długów jest działającym od 4 sierpnia 2003 roku biurem informacji gospodarczej (BIG). KRD jest zarazem pierwszym i najbardziej rozpoznawalnym BIG działającym w Polsce. Co istotne Krajowy Rejestr Dłużników nie jest instytucją państwową. Podobnie jak inne Biura Informacji Gospodarczej – w tym znany InfoMonitor S.A. – Krajowy Rejestr Dłużników działa nadzorem Ministerstwa Gospodarki. Działanie wyżej wskazanych instytucji jest możliwe dzięki ustawie z dnia 9 kwietnia 2010 r. O udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych.

Cele Krajowego Rejestru Dłużników (KRD BIG SA):

1. Ochrona osób, firm oraz innych instytucji przed nieuczciwymi kontrahentami i klientami.
2. Zwiększenie bezpieczeństwa finansowego w gospodarce.
3. Rozpowszechnianie etycznych wzorców postępowania, związanych z koniecznością regulowania swoich długów i zobowiązań. Dla przykładu, BIG InfoMonitor od 2015 r. prowadzi akcję „Odzyskuj alimenty”. Program ten pozwala za 1 złotówkę wpisywać do rejestru dłużników alimentacyjnych.

Jak działa i jakie dane gromadzi KRD BIG SA?

Najprościej rzecz ujmując, działalność Krajowego Rejestru Długów polega na:

Dane gromadzone przez Krajowy Rejestr Długów umożliwiają określonym instytucjom, takim jak banki, czy też firmy pożyczkowe, zweryfikowanie zdolności kredytowej usługobiorców. W sytuacji, gdy osoba fizyczna składa wniosek o pożyczkę, dany bank ma możliwość zweryfikowania czy widnieje ona na liście dłużników w rejestrze. Powyższe zabezpiecza podmiot przed nieuczciwym i nierzetelnym klientem.

Kto może znaleźć się na liście KRD BIG SA?

Do rejestru dłużników nie można trafić automatycznie. To jakie dane znajdą się w bazie, zależy od wierzycieli. To wierzyciel zgłasza dłużnika, niewywiązującego się ze swoich zobowiązań. Zaległości w spłacie mogą dotyczyć kredytu, pożyczki, ale także rachunków telekomunikacyjnych.

Zgodnie z przepisami, dłużnik zostanie dopisany do Krajowego Rejestru Długów, jeśli ma zaległości płatnicze, które dotyczą:

Wpis w KRD osób fizycznych

Aby konsument mógł zostać wpisany do rejestru, zadłużenie nie może być niższe niż 200 zł. Z kolei opóźnienie w płatności nie może być krótsze niż 60 dni. Ponadto wierzyciel przed dokonaniem wpisu dłużnika powinien podjąć określone prawem czynności. Wierzyciel jest zobowiązany do wysłania w terminie co najmniej 30 dni przed dokonaniem wpisu wezwania do zapłaty. W wezwaniu tym należy poinformować dłużnika o możliwości dokonania wpisu w rejestrze.

Wpis w KRD przedsiębiorcy

Powyższe zasady dotyczące wpisu osób fizycznych, odnoszą się także do przedsiębiorców. Różnica polega w wysokości zobowiązania. Zadłużenie w przypadku podmiotu gospodarczego powinno wynosić min. 500 zł.

Jak sprawdzić kogoś wpis w KRD BIG SA?

Baza KRD BIG SA jest dostępna dla każdego w ograniczonym zakresie. Zgodnie z art. 23 u.u.i.g. każdy ma prawo dostępu do dotyczących go informacji przechowywanych przez KRD. Oznacza to, że każdy podmiot, może uzyskać dostęp do rejestru i sprawdzić swój wpis. Różnica pomiędzy przedsiębiorcami, a konsumentami jest taka, że konsument nie może dokonać sprawdzenia innej osoby fizycznej.

Dostęp do KRD dla konsumentów jest bezpłatny, jeżeli następuje nie częściej niż raz na 6 miesięcy. W pozostałych przypadkach dostęp podlega opłacie zgodnie z obowiązującym w KRD cennikiem.

Sprawdzenie wpisu w KRD przez osobę fizyczną

Jak sprawdzić swój wpis? Aby pobrać informacje o sobie, konsument musi założyć konto w Serwisie Ochrony Konsumenta. Kolejnym krokiem, po zalogowaniu się do serwisu, jest zlecenie wniosku o sprawdzenie siebie. Pytający, w ciągu kilku sekund otrzymuje raport z Krajowego Rejestru Długów. Wygenerowany raport będzie dostępny dla pytającego w serwisie przez 30 dni.

Kierujący zapytanie o swój wpis, sprawdzi, czy jest dopisany do bazy danych dłużników KRD. Ponadto dowie się kto i na jakiej podstawie dopisał go do rejestru. Sprawdzenie ujawni także informacje co do kwoty zobowiązań upublicznionych w KRD.

UWAGA! W KRD nie podaje się informacji o złożeniu zapytania do rejestru, jeżeli z zapytaniem wystąpiły sądy, prokuratura, policja i inni.

Jak sprawdzić kogoś?

Procedura sprawdzenia przedsiębiorcy, np. pracodawcy, jest bardzo prosta. Aby sprawdzić kogoś, po zalogowaniu, należy zlecić odpowiednią usługę sprawdzenia. Usługa ta będzie najczęściej występowała jako „Sprawdź wiarygodność firmy”. Zapytanie może dodatkowo nakładać obowiązek uiszczenia opłaty.

Sprawdzenie listy KRD przez podmiot gospodarczy

Podobnie jak osoby fizyczne, przedsiębiorca ma możliwość dokonania weryfikacji samego siebie. Sprawdzając siebie w Krajowym Rejestrze Długów, podmiot gospodarczy dowie się, czy nie figuruje na liście dłużników. Ponadto, przedsiębiorca może sprawdzić kto i kiedy weryfikował jego wiarygodność finansową.

Dzięki dostępowi do informacji przedsiębiorca ma pełną kontrolę nad obrazem własnej rzetelności płatniczej. Ponadto wgląd do rejestru, zapewnia przedsiębiorcy dostęp do wiedzy o podmiotach zainteresowanych współpracą. Dowie się kto go sprawdzał i w jakim okresie.

Oprócz możliwości generowania własnego raportu, przedsiębiorcy mogą dokonać sprawdzania innych podmiotów gospodarczych oraz osób fizycznych. Podmioty gospodarcze z reguły kierują zapytania celem weryfikacji potencjalnych kontrahentów. Ponadto sprawdzeniu podlegają konsumenci, którzy zamierzają skorzystać z ich usług.

Jak podmiot gospodarczy może sprawdzić kogoś?

Podobnie jak w przypadku osób fizycznych, przedsiębiorca potrzebuje dostępu do serwisu KRD BIK SA. Ponadto podmiot gospodarczy musi zadać odpowiednie pytanie i uiścić opłatę.

Aktualizacja danych KRD

W Krajowym Rejestrze Długów informacje są aktualizowane zgodnie z przepisami ustawy. Za bieżące aktualizowanie danych na liście KRD odpowiada sam wierzyciel. Wierzyciel jest obowiązany niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni zaktualizować informacje gospodarcze w przypadku:

Ponadto informacje na liście KRD są aktualizowane przez samo biuro. Ustawa wskazuje konkretne przypadki, w których biuro ma obowiązek dokonania zmian informacji zawartych w rejestrze. 

Zdarzają się sytuacje, w których mimo spłaty długu nasze dane nadal widnieją na liście długów. W takim przypadku należy niezwłocznie skontaktować się podmiotem, który dokonał wpisu. Po spłacie długu wierzyciel ma obowiązek zgłosić ten fakt do KRD.

Obowiązujące przepisy ustawy nie wyłączają możliwości przekazywania danych osobowych dłużnika do BIK, gdy dług jest przedawniony. Jednakże w sytuacji, gdy dłużnik kwestionuje istnienie bądź wysokość długu, może zwrócić się do wierzyciela z prośbą o podanie podstawy oraz wysokości długu. Dłużnik może żądać także wskazania przyczyn, dla których ewentualne spłaty dłużnika nie zostały odnotowane przez wierzyciela.

Rejestry Dłużników, a BIG InfoMonitor S.A. Jakie dane gromadzą?

W Polsce funkcjonuje sześć biur informacji gospodarczej:

Każde z wyżej wskazanych biur działa samodzielnie i prowadzi własny rejestr. Rejestr ten dotyczy gromadzenia danych na temat dłużników. Zarówno przedmiotem działalności KRD BIG SA, jak i BIG Infomonitor S.A., jest gromadzenie danych dotyczących wiarygodności finansowej konkretnych podmiotów.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, biura te mogą wymieniać się między sobą informacjami gospodarczymi. Praktycznie do takiej wymiany informacji nie dochodzi. Biura te nie posiadają wzajemnych systemów wymiany informacji. Z tego powodu, przedsiębiorcy, chcąc sprawdzić kontrahenta, powinni skierować zapytanie do kilku BIG.